Küresel krizin etkilerinin yavaş yavaş düzelme egilimi gösterdigi ve de bunun bir cok sektörde kendini hissettirdigi bugünlerde, bilincli ve iyi bir araştırma neticesinde saglam zeminlerde yapilan yatirimin degerini daha iyi anlamaya başliyoruz.
Sanayi denince aklami ilk gelen kuskusuz Ingiltere ve de Sanayi Devrimi.
18.yuzyilda baslayip “makinelesme cagi” olarak ta adlandirilan sanayi devrimi, “hammaddenin sekillenmesi” ve “bilgisayarin kesfi” ile ucuncu dalgasini tamamlamistir. Bugun geldimiz noktada ise yasanan finansal krizin etkileri altinda dorduncu dalgasinin da tamamladigini dusunuyorum.
“Sanayide Yatirim Cagi”
Sanayi Devrimi ile baslayan makinelesme, olusturdugu kültür ile yuzyillik firmalari, sanayi gruplarini ve birikimi günümüze tasidi. Sanayi kulturunu inceledigimizde devrimin basladigi Ingilterenin bugun ki sanayide geldigi nokta acikca gostermektedir ki, salt kulturden ziyade, bilincli, prensipli ve istikrarli yatirim alt kulturlerle birleserek sanayide ulkeleri ileriye goturmustur. Cok buyuk savas darbeleri alan Almanya nin cok kisa surede, sanayide geldigi nokta bunu en guzel ispatidir.
Ulkemizde ise Almanya ile benzer yillarda baslayan, 1950 yillarinda sanayilesen ulkemiz malesef istenilen seviyeye ulasamamistir.
Dune kadar “Avrupa imalati birakiyor” naralarin gecerli olmadigini bugun cok iyi bir sekilde gorebiliyoruz. Artan maliyetler, rekabetci dunya, firmalari yeni arayislara itmektedir. Avrupa sanayisi ise “katma degeri yuksek urun” gruplari uretmeye vede bunun icin yatirim yapmaya devam etmektedirler. Yine Almanya ornegi, sektorel bazda dunya ihracat sampiyonudur. Otomotiv, makina, enerji, havacilikta cok ciddi noktalara ulasmasinda sebep biraz once bahsettigimiz yatirim kriterlerine bagli olarak gelismistir. Hic kuskusuz ki uretimi kadar tasarim ve yaraticilik ta cok onemlidir. Ancak unutmamak gerekir ki uretim, tasarimdan daha once gelmektedir. Zira uretim yetenekleri gelismis ulkeler daha sonra tasarimda ve kendi urununu gelistirmede soz sahibi olmuslardir.
Bu nedenle imalat sektörü Türkiye gibi büyük nüfusa sahip ülkeler açısından birincil öneme sahiptir. Hızlı bir verimlilik artıșı, teknolojik ilerleme ve ekonominin geneline yönelik yarattığı diğer dıșsalıklar ile imalat sektörü gelișmekte olan ülkelerin ekonomilerinde kritik bir öneme sahiptir.
Yatirim alanlarini secerken, hedeflenen yatirimin, yan alanlarida degerlendirip, detayli arastirip, uzun vadeli dusunerek yatirim yapilmalidir. Asagidaki tablo ortak yatirim alanlarini iceren genel bir kesit sunmaktadir.
Uzun vadeli anlasmalari, ve uzun zamanli fizibilite yapilari oldugu icin “Havacilik” sektoru krizden en az etkilenen sektorlerin basinda gelmektedir.
Gunuzmuz Turkiyesinde bir cok ureticinin hedefi haline gelen “Havacilik” sektorune yatirim yaparken, yine bu sektorle ortak paydasi bulunan diger sektorlerde goz onunde bulundurulmalidir.
Bu yaklasim, yatirim asamasinda oldugu gibi, isletmelerin urun pazalama, verimlilik ve de organizasyon yapilandirmalarinda etken olmalidir. Bu sayede krizlerden cok daha az etkilenmelerini saglayacaktir.
Yatirim asamasinda detayli arastirip, kisa degil, uzun vadeli ve te degil, cok yonlu satin almalar yapip, krizlerden en az etkilenen, en yuksek verimle, fason degil, katma deger yaratabilen bir sanayi adina saygilarimi sunarim.
AeAkgunes@StarragHeckert.com
Ali Emre AKGUNES
StarragHeckert TR Direktörü